York University – Một lượng lớn các hợp chất per- và polyfluoroalkyl (PFAS) vẫn chưa được tính đến trong không khí, trong khi axit perfluoroalkyl (PFAAs) đã tích tụ với số lượng đáng ngạc nhiên trong suốt 50 năm qua ở vùng Bắc Cực cao.
Các nhà khoa học từ lâu đã biết đến sự hiện diện của một lượng lớn PFAS chưa được phát hiện trong bầu khí quyển, gọi chung là “vật chất tối PFAS”, nhưng chưa từng có phương pháp để đo lường chính xác chúng. Đội ngũ nghiên cứu hóa học khí quyển của Đại học York, do Giáo sư Cora Young đứng đầu, vừa phát triển một kỹ thuật giúp đo lượng khí flo – một thành phần phổ biến nhưng bị bỏ qua của các khí nhà kính mạnh này. Phương pháp mới cho phép hiểu rõ hơn về mức độ thực sự của PFAS, vốn có trong hàng nghìn hợp chất hữu cơ có chứa flo.
Flo là sản phẩm phụ từ nhiều sản phẩm tiêu dùng như thực phẩm, sơn, bao bì giấy, chỉ nha khoa, mỹ phẩm và hóa chất nông nghiệp. Nghiên cứu của nhóm cho thấy 65-99% flo trong không khí phòng thí nghiệm chưa được tính đến, và con số này là 50% khi đo ngoài trời. “Chúng tôi đã biết về sự tồn tại của lượng flo chưa được ghi nhận, nhưng không ngờ nó lớn đến như vậy,” Giáo sư Young cho biết.
Ảnh hưởng tiềm tàng đối với môi trường và biến đổi khí hậu
PFAS, được biết đến là “hóa chất vĩnh cửu” vì liên kết bền chặt giữa flo và carbon, không phân hủy tự nhiên trong môi trường. Việc đo lượng flo thay vì từng hợp chất PFAS riêng lẻ giúp đánh giá sự tồn tại của chúng trong không khí một cách dễ dàng hơn. Điều này giúp các nhà nghiên cứu xác định các nguồn phát thải PFAS và tiềm năng tác động của chúng lên biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, vẫn cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ ảnh hưởng lâu dài của khí flo đối với sức khỏe con người và môi trường.
PFAS trong Bắc Cực: Tích lũy qua thời gian
Nghiên cứu khác do nhóm của Giáo sư Young thực hiện cho thấy các axit perfluoroalkyl tích tụ trong lõi băng ở Bắc Cực, đặc biệt tại đảo Ellesmere, Nunavut, trong giai đoạn từ 1967 đến 2016. Kết quả này cho thấy sự hiện diện của PFAS trong môi trường từ những năm 1990, với một lượng lớn được ghi nhận sớm hơn dự kiến, có thể liên quan đến các hoạt động quân sự ở Bắc Cực trước đây.
Nghiên cứu cũng cho thấy PFAS trong lõi băng hình thành từ vận chuyển không khí tầm xa và quá trình oxy hóa các tiền chất bay hơi trong khí quyển. Việc tan chảy băng vĩnh cửu làm cho nguồn tài nguyên này có nguy cơ biến mất, đòi hỏi sự cấp bách trong việc thu thập thêm các lõi băng để làm sáng tỏ xu hướng tạm thời và nguồn gốc của PFAAs.
Đại học York là một trường đại học hiện đại với nhiều cơ sở tọa lạc tại Toronto, Ontario. Chúng tôi mang đến một góc nhìn toàn cầu độc đáo để giúp giải quyết các thách thức xã hội, thúc đẩy thay đổi tích cực và chuẩn bị cho sinh viên để thành công trong tương lai. Cơ sở song ngữ Glendon là nơi đặt Trung tâm Hoàn Thiện về Ngôn ngữ Pháp và Giáo dục Song ngữ Sau Trung học tại Nam Ontario.
