Một bước tiến đáng chú ý trong lĩnh vực phát triển vắc-xin, các nhà nghiên cứu từ Đại học Western đã khám phá ra một “siêu phân tử” từ vitamin B2 có thể tăng cường hiệu quả của nhiều loại vắc-xin chống vi-rút. Những bệnh mà những vắc-xin này có thể đối phó bao gồm cúm, COVID-19 và bệnh đậu mùa.
Nhóm nghiên cứu dưới sự lãnh đạo của Giáo sư Mansour Haeryfar từ Đại học Western đã phát hiện ra rằng một loại phân tử gọi là 5-OP-RU, được sản xuất bởi vi khuẩn, có thể nâng cao hiệu quả của một số loại vắc-xin phòng các bệnh do vi-rút. Cụ thể, phân tử này có khả năng kết nối với một protein gọi là MR1. Kết nối này sau đó kích thích một loại tế bào lympho T đặc biệt gọi là tế bào T bất biến liên kết với niêm mạc (MAIT). Loại tế bào này có nhiệm vụ đầu tiên tiếp xúc và chống lại sự xâm nhập của vi-rút vào cơ thể.
Những phát hiện mới mẻ này, được công bố gần đây trong tạp chí y học PLOS Pathogens, có thể mang lại tầm quan trọng lớn trong việc nâng cao sự phản ứng toàn cầu đối với các mối đe dọa vi-rút hiện hành và trong tương lai.
Theo Giáo sư Haeryfar, “Chúng ta cần những loại vắc-xin tốt hơn để chống lại những loại vi-rút có khả năng gây ra đại dịch, đây là một trong những mối đe dọa nguy hiểm nhất đối với loài người”. Ông cho rằng chiến lược nhắm mục tiêu vào trục tế bào MR1-MAIT bằng cách sử dụng 5-OP-RU cho thấy khả năng tạo ra các phản ứng miễn dịch chống vi-rút mạnh mẽ trong cơ thể. Chiến lược này có thể hỗ trợ phát triển những loại vắc-xin vi-rút hiệu quả hơn.
Trong nghiên cứu này, nhóm các nhà nghiên cứu đã sử dụng kết hợp giữa mô hình chuột có liên quan lâm sàng, nuôi cấy tế bào người, và nhiều nền tảng vắc-xin khác nhau chống lại một loạt các loại bệnh như cúm, SARS-CoV-2 và bệnh đậu mùa. Họ đã phát hiện ra rằng 5-OP-RU hoạt động song song với vắc-xin kháng vi-rút để mở rộng các tế bào MAIT và “lập trình” chúng trở thành những “chiến binh” chống vi-rút mạnh hơn.
“Các tế bào MAIT thường được tìm thấy trong máu và trong các mô niêm mạc, kể cả trong hệ thống hô hấp và tiêu hóa, nơi chúng có thể phản ứng nhanh chóng với sự xâm nhập của vi-rút,” Giáo sư Haeryfar giải thích. “Vì vậy, việc tăng cường hoạt động của các tế bào này bằng cách sử dụng 5-OP-RU có thể mở ra một cách tiếp cận mới trong việc phát triển vắc-xin.”
Để đạt được hiệu quả cao nhất, nhóm nghiên cứu cho rằng sẽ cần phối hợp giữa việc sử dụng 5-OP-RU với các thành phần khác trong vắc-xin để tạo ra một hệ thống phản ứng miễn dịch toàn diện hơn. Tuy vậy, cũng cần lưu ý rằng các phát hiện này vẫn còn ở giai đoạn sơ khai và cần được thử nghiệm và xác minh thêm trong nghiên cứu lâm sàng. Phải đảm bảo rằng việc sử dụng 5-OP-RU là an toàn và hiệu quả khi áp dụng rộng rãi.
Ngoài ra, cũng cần thực hiện thêm nghiên cứu để tìm hiểu cách thức hoạt động của các tế bào MAIT trong cơ thể người và vai trò của chúng trong việc phòng chống các bệnh do vi-rút. Việc này sẽ giúp chúng ta có cái nhìn sâu hơn về cách cải thiện hiệu suất của các loại vắc-xin hiện có và tạo ra những chiến lược mới hơn trong việc chống lại các dịch bệnh do vi-rút.
Tóm lại, khám phá “siêu phân tử” từ vitamin B2 có thể là một bước tiến đáng kể trong nỗ lực cải thiện hiệu suất của vắc-xin chống vi-rút. Dù vẫn cần thêm nghiên cứu, đây vẫn là một triển vọng đầy hứa hẹn trong lĩnh vực y tế toàn cầu.
