Southern Alberta Institute of Technology – Đối với Juan Zuleta, sinh viên năm hai chương trình Integrated Water Management tại Trường Năng lượng MacPhail – SAIT, câu trả lời cho câu hỏi “Vì sao học về nước?” thật đơn giản: “Nước là sự sống. Nghe có vẻ sáo rỗng, nhưng với nước, điều đó là thật và vô cùng mạnh mẽ.”
Chính sức mạnh ấy đã đưa Zuleta từ Colombia đến Calgary cách đây hai năm, rời khỏi công việc kỹ sư cơ điện và quản lý dự án mà anh từng gắn bó suốt 10 năm tại nhiều quốc gia Nam Mỹ như Ecuador, Chile và Peru. Việc từng làm trong các dự án dầu khí tại vùng Amazon – nơi có môi trường tự nhiên vô cùng nhạy cảm – đã thôi thúc anh tìm đến lĩnh vực khoa học môi trường và cuối cùng là quản lý tài nguyên nước, để có thể đưa ra những quyết định tốt hơn trong công việc.
Kết hợp giữa kiến thức kỹ thuật và bảo tồn môi trường
Zuleta chia sẻ rằng, anh luôn tin vào việc học tập không ngừng để bổ sung những phần kiến thức còn thiếu trong nghề nghiệp: “Tôi phải đưa ra rất nhiều quyết định trong công việc. Nếu không có thông tin, kiến thức, hay sự đào tạo bài bản, thì những quyết định ấy rất dễ sai lầm.”
Chương trình Integrated Water Management tại SAIT mang đến đúng những gì anh tìm kiếm: sự kết hợp giữa quản lý và bảo tồn môi trường, cùng các giờ thực hành thực tiễn ngay trong khuôn viên. Sau quá trình tìm hiểu nhiều chương trình môi trường khác, Zuleta quyết định chọn SAIT không chỉ vì nội dung đào tạo chuyên biệt về nước mà còn vì Calgary – thành phố anh yêu thích.
Chương trình giúp sinh viên hiểu về hệ thống cấp thoát nước, quy trình xử lý, chính sách quản lý tài nguyên nước, và cách áp dụng công nghệ để đo lường – kiểm soát sử dụng nước. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có thể làm việc tại các tổ chức môi trường, công ty kỹ thuật, cơ quan chính phủ hoặc tổ chức phi lợi nhuận với các vai trò như chuyên viên phân tích tài nguyên, cố vấn quản lý nước, kỹ sư vận hành hệ thống nước hay quản lý dự án bền vững. Đây cũng là một bước đệm để tiếp tục học lên các bằng cấp cao hơn về môi trường hoặc chính sách công.
Dự án tốt nghiệp: Thay đổi hành vi – thay đổi tương lai
Để hoàn thành chương trình học, Zuleta chọn nghiên cứu hành vi sử dụng nước của cộng đồng SAIT làm đề tài tốt nghiệp (capstone). Ban đầu anh dự định đánh giá hệ thống sử dụng nước tại khuôn viên chính, nhưng nhanh chóng nhận ra rằng hành vi con người mới là gốc rễ cần phân tích: “Tôi muốn hiểu cách mọi người đưa ra quyết định khi dùng nước. Thông qua các chỉ số đánh giá, tôi hy vọng sẽ đặt nền móng cho việc cải thiện thực hành tiết kiệm nước tại SAIT.”
Dự án của anh kết hợp khảo sát sinh viên, giảng viên, cộng tác với Văn phòng Phát triển Bền vững (Office of Sustainability) – đơn vị bảo trợ dự án, cùng với dữ liệu từ bộ phận Quản lý cơ sở vật chất và rất nhiều phân tích chuyên sâu.
Bà Jaclyn Damboise, Phó Giám đốc Văn phòng Phát triển Bền vững tại SAIT, nhận xét: “Juan không chỉ chuyển hướng dự án từ phân tích dữ liệu đã có sang tìm hiểu nguyên nhân sâu xa, mà còn mang đến cho chúng tôi góc nhìn mới để cải thiện hành vi sử dụng nước trên toàn khuôn viên.”
Nâng cao nhận thức, tạo di sản
Hiệu quả và bền vững luôn là tiêu chí hàng đầu trong tư duy của Zuleta – điều thể hiện rõ trong từng quyết định anh đưa ra. Anh tin rằng tiết kiệm nước không chỉ dựa vào thiết bị hiện đại, mà phụ thuộc vào cách con người hành xử: “Giống như trong an toàn lao động – bạn có thể có quy trình, rào chắn, đào tạo – nhưng cuối cùng, người lao động là người ra quyết định. Vậy nên bạn cần hiểu họ nghĩ gì, tiếp nhận thông tin như thế nào, rồi mới tìm cách thay đổi hành vi.”
Tháng 4 tới, Zuleta sẽ trình bày nghiên cứu của mình tại Hội nghị Phát triển Bền vững của Trường Năng lượng MacPhail. Anh chia sẻ: “Tôi rất tự hào về dự án này. Nó không chỉ là học thuật – tôi đã có cơ hội tiếp cận sâu hơn với SAIT và hiểu rõ cách vận hành của nơi này. Tôi hy vọng đây sẽ là di sản mà sinh viên tương lai có thể kế thừa và phát triển.”
Không dừng lại ở SAIT, anh kỳ vọng sẽ áp dụng kỹ năng mới của mình để ảnh hưởng đến cộng đồng – không chỉ tại Canada mà còn trên toàn thế giới. “Nước và môi trường không có biên giới.”
Dự án thứ hai: Mô hình 3D lưu vực sông Bow
Trong khuôn khổ Ngày Nước Thế giới 2025 tổ chức ngày 20 tháng 3 bởi Trường Năng lượng MacPhail, Zuleta cũng trình bày mô hình 3D lưu vực sông Bow do anh phát triển cùng nhóm. Dự án sử dụng máy chiếu để hiển thị bản đồ địa lý, sông ngòi, địa hình… giúp người xem dễ dàng hình dung các yếu tố ảnh hưởng đến hệ thống nước. “Đây là một cách sinh động để mọi người hiểu về nước. Tôi sẽ đưa cả mô hình này vào phần trình bày dự án tốt nghiệp của mình.”
