Southern Alberta Institute of Technology – Trong hơn 60 năm qua, các Friendship Centres đã đóng vai trò quan trọng trong đời sống cộng đồng bản địa tại các đô thị, cung cấp dịch vụ từ hỗ trợ nhà ở, chăm sóc sức khỏe, trung tâm thanh thiếu niên đến chương trình văn hóa. Tuy nhiên, cơ sở vật chất xuống cấp và chi phí năng lượng cao đang trở thành rào cản lớn, khiến nhiều trung tâm khó duy trì hoạt động hiệu quả.
Với mục tiêu tối ưu hóa hiệu suất năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, Hiệp hội Friendship Centres bản địa Alberta (ANFCA) hợp tác cùng Trung tâm Công nghệ Tòa nhà Xanh (GBTAC) thuộc SAIT thực hiện cải tạo năng lượng cho 4 Friendship Centres trên toàn tỉnh. Dự án này không chỉ mang lại kết quả đo lường rõ rệt mà còn mở ra hướng đi dài hạn cho các trung tâm bản địa khác trên toàn Alberta.
Cải tiến thiết thực – Tác động bền vững
Mỗi trung tâm được đánh giá thông qua kiểm toán năng lượng, sau đó được đề xuất cải tạo phù hợp với nhu cầu thực tế tại địa phương. Các hạng mục phổ biến gồm lắp đặt hệ thống đèn LED tiết kiệm điện, thay thế cửa sổ, cửa ra vào, và cải thiện hệ thống điều khiển nhiệt độ.
Kết quả vượt xa kỳ vọng ban đầu:
- Mục tiêu: Giảm 20 tấn CO₂e trong một năm
- Kết quả đạt được: Hơn 35 tấn CO₂e được giảm thải
Theo Alexandra Kodyra, điều phối viên dự án tại GBTAC: “Những cải tạo như cửa mới và cửa sổ giúp giảm thất thoát nhiệt, từ đó cải thiện khả năng làm mát mùa hè và giảm nhu cầu sưởi ấm mùa đông. Đồng thời nâng cao chất lượng không khí và sự thoải mái cho người sử dụng.”
Không chỉ là cải tạo – Đó là sự trao quyền
Ngoài cải tiến kỹ thuật, dự án còn tập trung vào đào tạo nội bộ, chia sẻ kiến thức và xây dựng năng lực dài hạn:
-
Hội thảo retrofit giúp đội ngũ tại trung tâm hiểu rõ quy trình đánh giá và lên kế hoạch cải tạo.
-
Hội nghị năng lượng quy tụ cộng đồng, nhà tài trợ và doanh nghiệp để thảo luận giải pháp hiệu quả, đồng thời lan tỏa nhận thức về tầm quan trọng của cải tạo cơ sở vật chất.
-
Khóa đào tạo vận hành tòa nhà giúp nhân viên trung tâm nắm rõ cách vận hành, bảo trì và hiểu được hiệu quả thực sự từ các cải tiến.
Tài liệu đào tạo được thiết kế để sử dụng lâu dài, đảm bảo kiến thức không chỉ phục vụ hiện tại mà còn truyền lại cho thế hệ nhân sự tương lai.
Lấy cộng đồng làm trung tâm – Dẫn dắt từ bên trong
Leon Cardinal, điều phối viên sáng kiến xanh tại ANFCA, nhấn mạnh:
“Những kiến thức này không chỉ mang lại lợi ích cho các trung tâm tham gia mà còn mở ra cơ hội học hỏi lẫn nhau trong mạng lưới Friendship Centres. Các trung tâm hiện nay có đủ nguồn lực và kỹ năng để hỗ trợ lẫn nhau trong các dự án cải tạo tương lai.”
Tầm ảnh hưởng của dự án vượt ra ngoài bốn trung tâm. Những bài học và tài liệu được chia sẻ có thể mở rộng ra 16 Friendship Centres còn lại tại Alberta, góp phần hình thành mô hình bền vững trong xây dựng và quy hoạch cơ sở phục vụ cộng đồng bản địa.
Trách nhiệm môi trường gắn liền với bản sắc bản địa
Cardinal chia sẻ: “Với người bản địa, việc làm chủ và bảo vệ thiên nhiên là trách nhiệm thiêng liêng. Những trung tâm này phục vụ cộng đồng vốn chịu nhiều rào cản về kinh tế, giáo dục và nhà ở. Việc gắn kết với môi trường là yếu tố then chốt trong chăm sóc sức khỏe toàn diện.”
Một mô hình mẫu cho tương lai
Kelsey Chegus, Quản lý Quan hệ bản địa tại SAIT, cho biết:
“Chúng tôi biết ơn ANFCA đã là tiếng nói đại diện cho các Friendship Centres, đồng hành cùng SAIT để cùng nhau học hỏi, sáng tạo và phát triển trong quá trình này.”
Theo Kodyra, dự án chứng minh rằng phương pháp tiếp cận do cộng đồng bản địa dẫn dắt có thể tạo ra tác động môi trường rõ rệt và lâu dài:
“Bốn Friendship Centres đang cho thấy điều gì là khả thi. Họ đã truyền cảm hứng để các cộng đồng khác noi theo. Một thành tích mà họ có quyền tự hào.”
